Satranç açılışları, bir satranç oyununun ilk hamlelerine ‘açılış hamleleri’ denir. Tüm açılış dizilimleri beyazın hamlesiyle başlar ve siyahın bu hamleye yanıt vermesiyle biter. Çok sayıda açılış hamlesi ve bir o kadar da varyasyonları vardır. Bu açılışlar durgun pozisyon oyunlarından (örn. 'Réti Opening') vahşi taktik oyunları (örn. Letonya Gambiti ve İki at savunması)'na kadar uzanır. Satranç oyunlarında, oyun 3'e ayrılır. 'Açılış' oyunun ilk kısmıdır, piyonlarla merkez zorlanır ve taş geliştirme yapılır, ardından genelde taş değişiminin yapıldığı 'Oyun Ortası' ve son taşların kaldığı maçın kaderinin hemen hemen belirlendiği 'Oyun Sonu' kısmı gelir.
Standart olarak kabul edilen açılış hamlelerine 'The book moves' (Ayarlanmış hamleler) veya kısaca 'book' (Ayarlanmış, belirlenmiş) denir. Açılış hamlelerinin incelenmesinde notasyondan, açılış ağacından ve teori tablosundan yararlanılır. Normal şartlarda bir açılış bölümü 5-6 hamlede tamamlanır fakat bazı açılış oyunlarında, eğer iki taraf da çok iyi bir şekilde açılış yaparlarsa 'Açılış' bölümü 20-25 hamleden oluşabilir. Profesyonel oyuncular gün geçtikçe açılış hamlelerine daha fazla çalışıyorlar çünkü teori tablosu genişledikçe onlar da kariyerlerinde başarılı olabilmek için bu hamleleri iyi bilmek zorundalar.
Her ne kadar açılışta oynanabilecek çok sayıda hamle olsa da bunların arkasındaki amaç aynıdır; tıpkı satrancın diğer bölümleri gibi, şahı korumak ve mümkün olduğunca taş vermekten kaçınmak.
Bilindiği gibi oyunun başlangıcında tüm ağır taşlar (piyon dışındaki taşlar) piyon zincirinin gerisinde yer almaktadır. Dolayısıyla oyun alanı üzerinde hiçbir baskıları yoktur ve (at dışında) tümüyle hareketsizdirler. Bu yüzden açılışta, elden geldiğince hızlı bir şekilde oyuna sokulmaları, diğer deyişle piyon zincirinin dışına doğru hareket ettirilmeleri gerekmektedir.
Satranç tahtasının geometrik olarak merkezindeki birbirine bitişik dört kareye merkez denilmektedir. Merkez bölgenin açılış hamleleri sırasında kontrol altına alınmasının iki açıdan önemi vardır. Birinci olarak bilindiği gibi ağır taşlar, kenarlardayken daha az etkilidir, tehdit edebildikleri karelerin sayısı daha azdır. Merkeze doğru hareket ettirildiklerinde kontrol alanları genişler. Bu ise oyuncuya taktik geliştirmede daha geniş bir esneklik sağlar. İkinci olarak merkezin kontrolü, rakip pozisyonunun merkezine yönelik bir yarma hareketine olanak sağlar ve rakibin pozisyonunu ikiye bölerek hareket olanaklarını kısıtlar. Böylece güçlü bir pozisyon elde etmesini sağlar. Bu yüzden rakipten önce merkezin kontrolünün ele geçirilmesine çalışılmalıdır.
Burada esas olan ilk adım, güvenli kanada doğru rok yapmaktır.
Rakip taşların ileri hareketini önleyecek bir piyon zinciri oluşturmak. Burada önemli olan piyonların zayıf olduğu durumlardan kaçınmaktır. Örneğin izole piyonlar, aynı sütunda aynı renkte piyon bulunması vs vs. Ayrıca oyun sonu bölümü için piyonlar oldukça önemli bir yer tutar. Bunun için oyun başlarında piyon kaybetmekten kaçının.
Encyclopedia of Chess Openings (ECO)’ya göre satranç açılışlarının sınıflaması:
İlk hamlede beyaz 20 hamle yapabilir. Bunlardan 1.e4, 1.d4, 1.c4 ve 1.Af3 diğerlerinden daha çok kullanılır.
Siyahın da beyaza karşı ilk hamlede 20 cevabı vardır.
Açılışları sınıflamanın kabul gören bir yolu:
1 . e4 e5 2.Fc4 Fil Açılışı
En yaygınları Sicilya ve Fransız savunması’dır.
En yaygını İngiliz açılışıdır.
Acemice bir açılış için bakınız: Çoban matı.
Orijinal kaynak: satranç açılışları. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page